Hải Bằng

Như Khóm Lục Bình Rượu Hoài Nghi Ta Uống Sầu Chăn Gối


Người nhạc sĩ tài hoa nào đó, khi hứng cảm đã gởi lại đời lời tình ca rất ngọt ngào, thật dễ thương "Lối đi qua nhà em - Nghe nồng nàn mùi dạ lý thật thơm...". Nhưng với thi sĩ Hoàng Lộc thì ngược lại. Lúc thi nhân trở lại chốn xưa, gặp lại người con gái "ngày ấy mình ước mơ", thay vì vui tươi, thì tâm hồn ông tự dưng thiếu vắng những nụ cười.
 
Trong thi phẩm Ngày Trở Lại Hội An, thi sĩ Hoàng Lộc đã gởi tâm tình lên giấy mực :

"... Khi trở về bé lên mười sáu
Rất dịu dàng nhưng rất lạ đời anh
Khi đưa tay gõ vội trái tim mình
Nghe sai lỡ như một lần dâu bể
Anh đã già rồi hồn khô ý trễ
Tương lai mù trên mấy ngọn sầu đông
Yêu vô vàn cũng rớt giọt tình không..." !

― Cần phải "biết người biết ta" , bởi thế nên thi nhân đã tự mình thu hình trong nỗi bơ vơ lúc vừa mới đặt chân trở lại quê nhà (?) "... Khi trở về bé lên mười sáu - Rất dịu dàng nhưng rất lạ đời anh - Khi đưa tay gõ vội trái tim mình - Nghe sai lỡ như một lần dâu bể". Có thể vì vậy nên thi nhân đành "... Bé đâu hay thành phố đó lên sương - Là khi anh cúi xuống một đời buồn...".
Đoạn kế tiếp trong thi phẩm Ngày Trở Lại Hội An, thi sĩ Hoàng Lộc đã sướt mướt :

"... Khi anh về bất ngờ anh biết khóc
Qua hiên nhà, bé vào lớp học
Bé đâu hay thành phố đó lên sương
Là khi anh cúi xuống một đời buồn"

Nỗi buồn của thi sĩ Hoàng Lộc, như nỗi cô đơn của thi sĩ Phan Bá Thụy Dương, thi nhân gởi qua lời thơ trong thi phẩm Liên Khúc Vô Thường, nghe tưởng chừng có chút gì mất mát...
Đời là một cuộc chơi kéo dài với bao lọc lừa khôn dại. Những kẻ chân thành thường hay thua thiệt triền miên. Bởi những ván cờ đời luôn được người ta cố tình rình rập, tráo trở triền miên. Rõ ràng là con pháo, nhưng họ lớn tiếng cho là con xe. Không ai bụm miệng, nhưng có khi nạn nhân tự bắt buộc mình phải cúi đầu im lặng.
Bởi thế nên thi sĩ Phan Bá Thụy Dương, chở theo cơn buồn trong thi phẩm của mình không phải là điều vô cớ :
"... Ta là ai -
Ta là ai sao tâm linh ngơ ngác
Người là ai -
Người là ai mà sắc diện mơ hồ
Rượu độc ẩm hề chân lạc loài đưa
Mây biến dịch mưa chắt chiu giọt nhỏ... ».

― Là một trong số những nghệ sĩ cầm bút, từ sau ngày rời khỏi ghế nhà trường, thi sĩ Hoài Hương Tử (Trần Minh Ý) nhiều lần ngồi khóc như đứa bé thơ. Vào những ngày đầu quê hương bị thay màu cờ, đổi sắc áo. Nỗi đắng cay và sự cương quyết của Hoài Hương Tử thể hiện qua một số thi phẩm, mà người viết may mắn tìm lại được trong trí nhớ mấy câu (Thi sĩ Hoài Hương Tử cùng bà vợ đã tuần tự giã biệt cuộc đời, sau vài năm quê hương đổi chủ).

«Ta xuống ngựa, chưa bao giờ ngã ngựa
Một lần thôi cũng đủ biết trận đời
Đường ta đi không hành trang bến tựa
Rượu nghiêng bầu, ta uống mãi không thôi»

Là một trong những nghệ sĩ may mắn, Hoài Hương Tử có bà vợ từng ngày mua bán tảo tần, để cho chồng có thì giờ phụng sự cho lý tưởng văn chương, thi phú.
Hai câu thơ dưới đây của Hoài Hương Tử, là một trong những kỷ niệm đáng nhớ giữa chúng tôi và người quá cố, thời làm báo ở thủ đô Sàigòn :

«... Xe đời bao chuyến qua rồi rẽ,
Để lại hồn ta đại lộ hoang».

― Trong bài Lá Thư Văn Nghệ, thi sĩ kiêm văn sĩ Hồ Công Tâm đã tỉ mỉ nhận xét về thơ của thi sĩ Tùng Linh thật đúng mức văn nghệ : «... Tôi mới đọc phần đầu thi phẩm, từ trang 5 đến trang 40 phần thơ của Tùng Linh. Tôi đọc ngấu nghiến, đọc ngạc nhiên và say mê. Đọc rồi đọc lại. Không phải đọc lại một lần, mà đọc lại nhiều lần. Bởi vì thơ của Tùng Linh lời trau chuốt, điêu luyện, trang nhã, đẹp thơ mộng, ý thoát tục phiêu lãng khiến người yêu thơ có cảm tưởng như được đọc và được ngây ngất với cái hồn thơ tinh túy của Đinh Hùng, Vũ Hoàng Chương, Hồ Dzếnh, Huy Cận thời tiền chiến...».
Người viết cũng từng say mê và trích khá nhiều câu thơ tình của thi sĩ Tùng Linh, đưa vào mục nầy.
Tự biết mình không đủ khả năng, vã lại chúng tôi cũng không chủ trương bình thơ trong mục nầy. Phải thật tình mà nói, có dịp được đọc những bài thơ tình của thi sĩ Tùng Linh, lòng mình cảm thấy đang lạc vào giấc mơ hết sức... thần thoại. Tình đẹp quá, như chuyện thần tiên xa dịu vợi. Nhưng có lúc cũng buồn như đang đưa mắt nhìn từng chiếc lá vàng rơi rụng, cùng với bóng chiều lên.
Thi nhân nêu lên câu hỏi chợt nghe buồn, dầu vậy hồn thơ vẫn dâng hương, vẫn ngọt ngào, tràn trề lai láng...

«... Nụ hôn đầu ai có vấn vương không
Sao khép nép cho mùa thu rụng lá»

Một đoạn trong thi phẩm Cung Đàn Hư Thực, thi sĩ Tùng Linh đã thả lên không trung từng cánh tình lơi lả, bay dập dìu khắp nẻo trời mơ...

«... Đường em đến mây bay vờn hạnh phúc
Lối em đi dìu dịu ánh xuân hồng
Nụ hôn đầu ai có vấn vương không
Sao khép nép cho mùa thu rụng lá...»

Cũng với nhà thơ Hồ Công Tâm. Ông tiếp tục nhận xét về thi sĩ Tùng Linh như sau «... Ở Sàigòn đã từng là giảng viên Đại học. Năm 23 tuổi, Tùng Linh đã có thi phẩm được xuất bản. Nay nhà thơ ở tuổi «nhân sinh thất thập cổ lai hy» sống lưu vong trên đất khách quê người lại có thơ xuất bản. Thơ của anh thật chắt lọc, điêu luyện trong mọi thể thơ».
Xưa nếu chúng ta say mê thơ lục bát của Hồ Dzếnh, của Huy Cận tiền chiến thì nay chúng ta lại được ngây ngất với những vần thơ lục bát của Tùng Linh.
Tập thơ mang đề tựa Tuổi Nào Cho Thơ, thì bên trong tập thơ, Tùng Linh sáng tác thi phẩm Cho Thơ Tuổi Nào. Thi nhân vừa lãng mạn vừa ngọt ngào, hồn thơ thơm ngọt như trái mận hồng đào trên cây.

« Tiếng lòng dỗ giấc chiêm bao
Có dư âm báo tuổi nào cho thơ
Với duyên tao ngộ đường tơ
Như cò bay trắng đẹp bờ trường giang

Tóc xanh mà nhớ thu vàng
Tương tư còn hẹn mây sang bắc cầu
Bạc đầu thao thức canh thâu
Nòi si trau chuốt từng câu đa tình
Hoàng hôn cho đến bình minh
Thú yêu thơ ngát hoa quỳnh nửa đêm»

― Thi sĩ Lê Hưng VKD, người bạn sanh cùng năm với nhị vị thi sĩ Hồ Linh và Tùng Linh. Cả ba người bạn cùng trường cùng tuổi nầy, đã cùng góp hồn thơ với vạn chuyện lòng vào thi phẩm Tuổi Nào Cho Thơ, do cơ sở Kinh Doanh ấn hành năm 2008 tại Bắc Cali, Hoa Kỳ.
Trong thi phẩm Lối Cỏ Đường Hoa (2) thi sĩ Lê Hưng đã khéo lời trách móc... người xưa «Từ đấy, và đây, và gió bụi - Ngại ngùng chưa thế hết tan đau - Dư âm vang vọng mùa ca trước - Bài hát lênh đênh trớn trở sầu...». Lối cỏ đường hoa sao không đượm màu tươi thắm, mà ưu buồn tràn ngập lối đi qua ? Lời thơ của thi sĩ Lê Hưng mang hình ảnh của những buổi chiều tà. Nhưng không phải thế mà thơ của anh thiếu phần lai láng :

«Kích thước tâm linh quá nhiệm mầu
Chuyện tình, em ạ, thuở yêu nhau
Thôi thì lưu bút đừng vương vấn
Thầm lặng ghi lời : chỉ với nhau
Từ đấy... rồi đây, và gió bụi...
Ngại ngùng chưa thể hết tan đau
Dư âm vang vọng mùa ca trước
Bài hát lênh đênh trớn trở sầu...
Thân phận như quên thời vụng dại
Mộng đời ôm ấp chuyện ngày sau
(Em đi... tất cả trời mưa gió
Ta lén ru : Tình ái bể dâu)»

― Những cuộc tình trong thi phẩm Lối Cỏ Đường Hoa của thi sĩ Lê Hưng VKD đều mang theo chuỗi buồn đăng đẳng. Dầu mang tên «Lối Cỏ Đường Hoa», mà người đọc không tìm thấy màu sắc một nụ hoa, hoặc màu xanh tươi của bờ cỏ cuối chân mây. Trong thi phẩm Lối Cỏ Đường Hoa (3) thi sĩ Lê Hưng không quên gởi kèm theo từng tiếng thở dài vô cùng ảo não... «Rượu hoài nghi ta uống sầu chăn gối - Quên lối về, năm tháng cũ phân vân...» !

« Đêm trần thế, em nỡ cười gian dối ?
(Ta vào đông, em duyên dáng chiều xuân)
Rượu hoài nghi ta uống sầu chăn gối,
Quên lối về, năm tháng cũ phân vân...
Thư tình cũ như lạc loài, mất tuổi
Lưu bút nầy ? Xa vắng đến băn khoăn.

Mầm vỡ rạn, dầu rằng chưa đôi chối
Lời thề qua... nào nghĩ chuyện ăn năn
Đêm trần thế, em nỡ cười gian dối
Ta vào đông, em duyên dáng vào xuân.

― Cuộc đời vốn vô cùng rắc rối. Mà cuộc tình còn khiến đời khó phân bày. Thi sĩ Ngọc Hà đã gởi tâm tình qua thi phẩm Em Tìm Em «... Em tìm em mất hút dấu ngày xưa... - Dòng sông vẫn chảy như những ngày xa lắm - Nhưng bàn chân không hiểu nổi bến bờ».
Làm sao con tim có thể vui trở lại, khi thuyền tình mãi lênh đênh không tìm ra bế đỗ ! Có lẽ vì thế nên thi sĩ Ngọc Hà bất ngờ bật khóc «... Em bây giờ chẳng phải là em - Chợt bật khóc khi dòng sông chảy mãi».
Chính vì nỗi đắng cay trên nên thi sĩ Lê Hưng từng buông lơi tiếng thở dài «... Rượu hoài nghi ta uống sầu chăn gối - Quên lối về, năm tháng cũ phân vân...»
(Thi phẩm Em Tìm Em của thi sĩ Ngọc Hà tiếp nối dưới đây)

Em tìm em - mất hút dấu ngày xưa
Ưùa nước mắt tìm hoàng hôn lạ lẫm
Dòng sông vẫn chảy như những ngày xa lắm

Nhưng bàn chân không hiểu nổi bến bờ !
Em tìm em - lạc giọng với hư vô
Anh xa quá mà ngày xưa cũng mất
Nỗi nhớ là những điều rất thật
Chỉ có anh... hư ảo mãi đến giờ...

Em tìm em - xao xác những mùa xa
Câu hát cũ đã không còn nhớ nổi
Dài rộng quá những con đường lạc lối
Chẳng được nhau mà mất cả chốn về.

Em tìm gì trong sâu hút cơn mơ
-em của một thời trong trẻo quá- ?
Nhưng cây đã mùa mùa thay lá
Em mùa mùa ngơ ngác nhớ quên !

... Em bây giờ chẳng phải là em
Chợt bật khóc khi dòng sông chảy mãi
Có những điều chẳng thể nào quay lại
Và mùa xưa... giờ lạc mất em rồi

― Tình yêu phút ban đầu là nụ cười, với bao ước mơ và muôn ngàn mộng đẹp. Có không ít cuộc tình êm xuôi như dòng nước, chảy miên man, nên tình tự đến cuối đời. Nhưng sóng gió của cuộc đời sẵn sàng làm tan nát mọi niềm vui. Tại sao thế ? Câu hỏi nầy, chưa thấy nhà tâm lý học nào trên thế giới rõ ràng phân tách !
Tình yêu khi nằm trong vòng tay, người đời có khi vô tình hờ hững. Lúc xa nhau rồi thì hối tiếc cũng bằng không ! Nhạc sĩ Trúc Phương đã gởi bao cảm xúc trong bản tình ca Chuyến Tàu Hoàng Hôn "... Níu đôi chân thời gian - làm cho giây phút chia ly nầy kéo dài - Trước khi phân kỳ - Ước sao cho tàu đừng đi...".
Nhưng thực tế bao giờ cũng phũ phàng. Hai câu thơ kết trong thi phẩm Em Tìm Em của thi sĩ Ngọc Hà, đã gián tiếp trả lời cho sự ước ao mơ hồ đó !

Có những điều chẳng thể nào quay lại
Và mùa xưa... giờ lạc mất em rồi.
Hải Bằng

Không có nhận xét nào: