Chuyện
hơn 12 năm trong các trại tù cải tạo :
- Tặng
các chiến hữu và bạn bè, đã từng sống và làm việc cùng tôi tại thành phố Đà Nẵng
trong giai đoạn này -
Đà
Nẵng vào những ngày cuối tháng 3 năm 1975 thật là hỗn độn, rối lọan. Quân
đội và dân chúng từ các Tỉnh Quảng Trị, Thừa Thiên, thành phố Huế đổ xô về, làm
cho cái thành phố đã đông dân này càng thêm đông đảo. Cái Radio 4
băng tần tối tân nhất cuả Nhật lúc bấy giờ, lúc nào cũng ở bên cạnh
tôi. Theo tin từ các Đài Phát Thanh trong và ngòai nước thật là lộn xộn, không
giống nhau…
Theo đài phát thanh Quân Đội, Sài Gòn, VOA, BBC cũng như một vài
đài khác cuả nước ngòai, tôi vô cùng kinh ngạc là Huế có lệnh rút bỏ mặc dầu
chưa đánh nhau chi cả. Sao lạ quá như vậy ? Tôi gọi điện thọai, hỏi mấy Ông
bạn thân là Đơn Vị Trưởng trong vùng thì họ cũng trong tình trạng như tôi,
không rõ đầu đuôi, tình hình ra sao hết.Thành phố Đà Nẵng đông chật những người là người. Vấn đề an ninh, lộn xộn mỗi lúc một thêm gay gắt. Nhiều binh sĩ tức giận, bắn súng lên trời như những kẻ điên khùng vì không hiểu tại sao lại có lệnh rút lui, bỏ hết các trận
Dân
chạy loạn
tuyến gây nên tình trạng hỗn loạn thê thảm
này trong khi chưa chạm địch., chưa đánh đấm chi cả. Xưa nay có bao giờ thế
đâu ! Tự nhiên không đánh nhau, mà chỉ biết bỏ chạy là làm sao ? Tướng Ngô
Quang Trưởng, Tư Lệnh Quân Đòan I kiêm Vùng I Chiến Thuật, có lẽ là người duy
nhất ở đây biết được chuyện này, do ông được Tổng Thống Nguyễn Văn Thiêu gọi vô
Sài Gòn gấp, họp các Tướng Lãnh, nhưng vào tới nơi thì chỉ có một mình ông gặp
Tổng Thống Thiệu và nhận lệnh cuả vị Tổng Tư Lệnh quân đội : “ Rút bỏ Quân Khu
I ! “ Tướng Trưởng, một danh Tướng cuả Quân Lực Việt Nam Cộng Hoà, thế giới
biết tiếng, biết tên, chết điếng cả người nhưng … chẳng muốn hỏi tại sao vì ông
cũng đoán biết: hỏi cũng vô ích, để rồi bỗng dưng khai tử luôn cả một
Quân Đoàn ( Army Corps ) hùng mạnh cho nó tan hàng , xập tiệm,
và cả Vùng I Chiến thuật bao gồm 5 Tỉnh : Quảng Trị, Thưà Thiên,
Quảng Nam, Quảng Tín, Quảng Ngãi và 2 thành phố Huế, Đà Nẵng . Bộ
Chỉ Huy Quân Trấn Đà Nẵng được lệnh rõ ràng cuả Tướng Trưởng : Bất cứ kẻ nào
dùng súng đạn cướp bóc, xâm phạm tính mạng, tài sản của dân chúng trong tỉnh
trạng rối lọan hiện nay sẽ bị các lực
lượng an ninh, quân cảnh bắn hạ tại chỗ ! Tuy có cấp chức được quyền ở
cư xá do quân đội cung cấp, nhưng tôi có giấy phép dậy học ngoài giờ làm việc
( chuyên dậy kèm Pháp và Anh ngữ cho rất đông học sinh Trung Học ) để
đời sống vật chất tốt hơn, đối với gia đình đông con , tránh được chuyện dính
dáng
Những người
trốn chạy CS được “cẩu”lên tàu Mỹ
đến tham nhũng, hối lộ, rồi làm “ dê tế thần ”
cho tình trạng chính quyền và xã hội “ lem nhem “ thời đó. Vài em học sinh chăm
chỉ vẫn còn lui tới : “ Thưa Thầy ! các lớp học ra sao, có học tiếp không
hả Thầy? “ Tội nghiệp ! Giờ này mà các em vẫn có thể nghĩ đến chuyện học
hành. Tôi nói “ Thôi, chúng ta tạm nghỉ, khi nào yên tĩnh hãy hay. Các em
nên tránh bớt việc đi lại ngòai đường phố trong lúc này, rất nguy hiểm.” Các
em ra về, vẻ mặt buồn thiu…Gia đình tôi ở trong một ngôi nhà nhỏ trong khu xóm
đồng bào nghèo, nhưng có 2 cái sân đủ cho học sinh 3 lớp học tối mỗi đêm, thay
phiên nhau đậu xe gắn máy và xe đạp. Lúc này, tôi dã đưa gia đình và di chuyển
những gì cần thiết lên văn phòng Toà Án cho được an ninh ví có anh em Nghĩa
Quân canh gác các cơ quan chính quyền.
Các
ngân hàng đã đóng cửa, rất nhiều người cũng như tôi, khi nghĩ tới chuyện cần có
số tiền phòng thân, đành chịu chết. Thôi, giữ sổ sách rồi vào Sài Gòn hãy hay. Có
chi sài nấy vậy. Ai cũng nghĩ như thế để an tâm đối phó với tình hình trước
mặt, ngày càng gay go, hỗn độn. Tôi điện thọai vào phi trường quân sự, định hỏi
Thiếu Tá Trưởng Phòng An Ninh, không có, xin gặp Đại Úy Quang, cũng không có,
chỉ có Trung Úy Bẩy trả lời, “ Thiếu Tá ơi ! Tụi nó pháo kích hỏa tiễn 122
ly của Trung Cộng cầy nát phi đạo rồi, máy bay của mình không đáp xuống được
nữa, chỉ sài được trực thăng thôi. người đông nghẹt mà trực thăng không thấy đến
chi cả ! “ Tôi điện thọai sang Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng I, hỏi thăm mấy Sĩ
Quan thân thiết thì được hay : Tại Cảng Tiên Sa, tầu không đủ chuyên chở quân
đội di tản cùng với gia đình cũng như đồng bào trốn chạy quân cộng sản đang
tiến vào thành phố bằng nhiều ngả, bao vây chung quanh Đà Nẵng. Lệnh trên: rút
bỏ Quân Khu I không đánh đấm chi cả thì tình trạng làm sao khác được ! Địch
pháo kích chung quanh Đà Nẵng ầm ầm… Tôi gọi sang Bộ Chỉ Huy Pháo Binh Quân
Khu. Đại Tá Chỉ Huy Trưởng vẫn còn ở đó. Là bạn thân với nhau từ hồi còn nhỏ,
lưu lạc giang hồ, mãi sau này mới gặp lại nhau và lần sau cùng là ở Đà Nẵng.
Tôi chở tất cả gia đình trên chiếc xe jeep, gồm nhà tôi và 7 đứa con, đứa con
gái lớn, đứa con trai kế 16 tuổi, đứa con gái út mới được 6 tháng, vợ tôi phải
bồng ẵm trên tay, đến Bộ Chỉ Huy Pháo Binh Quân Đòan. Lúc đó là chiều ngày 28
tháng 3, tôi gọi cậu tài xế trung thành và can đảm, Binh nhất Túc, mà tôi đã
đích thân đến đơn vị hành chánh quản trị địa phương, lựa chọn rồi hỏi han về
tình trạng khó khăn khiến hắn can tội đào ngũ. Tôi liên lạc với đơn vị gốc của
hắn, nhận cho hắn làm tài xế vì Tòa Án có xe nhưng không đủ quân nhân tài xế.
Sau này, tôi thấy hắn tận tâm, chu đáo và trung thành, nên tôi nói với đơn vị
đề nghị cho hắn lên Hạ Sĩ, mong ngày nào nào đó không xa, cho hắn lên hạ Sĩ
nhất thì đồng lương cũng đỡ khổ cho gia đình. Tôi bảo: “ Thôi, cậu lo cái
xe cho tốt, đầy đủ săng nhớt rồi cho cậu về lo chuyện gia đình, Tôi lái lấy
cũng được. Đây, chìa khóa văn phòng và tất cả những gì của gia đình tôi trong
đó, nếu tôi đi khỏi thì tất cả là của cậu. Cậu ở lại lo cho gia đình. Vợ con
cậu cũng cần đến cậu trong lúc hỗn lọan này. Đem những thùng, hộp thực phẩm
khô, sữa hộp chia cho anh em Nghĩa Quân. Tôi sẽ cho lệnh họ : khỏi canh gác nữa
! Tòa chỉ còn tôi là Sĩ Quan cuối cùng ở đây, anh em Hạ Sĩ Quan và Binh Sĩ thì
ở trại gia binh rồi. Cho họ về lo thu xếp , bảo vệ gia đình.” Tôi bắt tay
cậu tài xế, Hạ Sĩ Túc. Cậu tài xế cứ nắm chặt lấy tay tôi, nói trong nghẹn
ngào “ Em không nỡ để Thiếu Tá và Cô đi một mình với các em như thế này. Cứ
để em đi theo, thầy trò mình sống chết có nhau, gia đình em đông người,
nhiều bà con, dân địa phương, em là binh sĩ nên không có gì khó khăn nhiều như
Thiếu Tá. Thiếu Tá đi được rồi, em trở lại với gia đình cũng được, không sao cả
! “ Tự nhiên tôi thấy mắt mình nhòa đi trước tấm lòng của cậu tài xế trung
thành và can đảm, luôn luôn nghĩ đến tôi, và gia đình vì chúng tôi : một Sĩ
Quan cấp Tá , Phó Ủy Viên Chính Phủ Toà Án Quân Sự Mặt Trận Quân khu I và một
binh sĩ luôn sống với nhau như người trong một gia đình ruột thịt đã nhiều năm,
nhiều tháng. Tôi bảo : “ Túc ! Cậu phải nghe tôi, về trông coi, bảo vệ lấy
gia đình trong lúc này ! Tôi tới Bộ Chỉ Hy Pháo Binh bây giờ. Ông Đại Tá Chỉ
Huy Trưởng còn ở đó ! “ Hạ Sĩ Túc, cậu tài xế rời nắm tay tôi rồi đứng
nghiêm, giơ tay chào nghiêm chỉnh: Kính chúc Thiếu Tá, Cô, cùng các em ra
đi bình an ! Tôi thấy rõ cậu tài xế can đảm và trung thành bật khóc. Chắc
chắn là hắn khóc cho gia đình tôi trong cơn nguy biến, mà tôi bắt hắn phải ở
lại… Trên đường, một chiếc xe Jeep chạy ngược chiều với tôi, trên có 4 Sĩ Quan
Thủy Quân Lục Chiến, tuổi còn trẻ nhưng đều đeo lon Cấp Tá, rất quen thuộc, tôi
chạy chậm lại, giơ tay vẫy chào, và hỏi to, “ Có chi lạ không ? “ Mấy
Ông bạn cũng giơ tay vẫy. Một anh bạn người Nam
Gia
đình Đại Tá Chỉ Huy Trưởng Pháo Binh đã vào Sài Gòn ít hôm trước, Ông còn ở lại
vì Tướng Trưởng và Bộ Tư Lệnh Quân Đòan vẫn còn ở Đà Nẵng. Đang ăn cơm tối với
nhau thì điện thọai reo . Sĩ Quan trực chạy vào báo cáo : Thưa Đại Tá ! Có lệnh
của Trung Tướng mời Đại Tá sang ngay Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn ! Ông Đại Tá bắt tay
tôi và mấy Sĩ Quan thuộc quyền của Ông đã tụ tập về đó : “ Chúc Anh Chị,
quý vị các cháu và tất cả bình an. “ Ông còn dặn tôi trong lúc vội vã quay
đi “ Anh cho Chị và các cháu ngủ tạm trong hầm của tôi, rất tốt ! Nếu thiếu
chỗ thì giường của tôi trong phòng kia… “ Sau này, toi biết là Ông
cùng Bộ̣ Tư Lệ̣nh Quân Đoàn sang sân bay trực thăng Non Nước để̉ ra tàu
Hải Quân cuả Mỹ chờ ngoài biển.
Tôi mặc nguyên quân phục tác chiến, với khẩu
súng Colt – 12 bên mình, chỉ bỏ cái mũ sắt 2 lớp ra, rồi ngả lưng xuống giường
thiu thiu ngủ chập chờn… Điện thọai reo, Sĩ Quan trực chạy sang: Thưa Thiếu
Tá, Bộ Tổng Tham Mưu tại Sài Gòn cho hay: 5 chiếc Tầu Hải Quân đã được lệnh
lên đường, ra Biển Mỹ Khê, Đà Nẵng chuyên chở quân đội, gia đình và dân chúng.
Tầu sẽ tới nơi vào khuya đêm nay hay sáng sớm mai…
Tôi đang mơ mơ màng màng trong giấc ngủ nặng nề
thì có người đánh thức tôi dậy và nói trong sự vội vàng , ” Thiếu Tá !
Thiếu Tá ! Mình phải đi ngay, rời khỏi nơi này vì tin tức cho hay quân cộng sản
Bắc Việt đã tới rất gần thành phố, không gặp sự kháng cự nào cả… “ Tôi
đánh thức gia đình, vợ con rồi tất cả lại lên chiếc xe Jeep với ít đồ đạc gọn
nhẹ tùy thân, nhắm hướng Bãi Biển Mỹ Khê phóng đi, sau khi bắt tay vội vàng vài
Ông bạn Sĩ Quan Pháo Binh. Xe chạy được một quãng khá xa, chừng dăm cây
số, bỗng đưá con gái lớn cuả chúng tôi kêu thất thanh : “ Cái
va-li da cuả Mợ đâu rồi ? “ Trong số đồ đạc mang theo thì cái
va-li da đó có chút ít tài sản còn lại đáng giá hơn mấy cái va-li
đã nằm trong xe Jeep để sống, do bà nhà tôi và đưá con gái lớn ,vốn
tính cẩn thận, trông coi cho chắc ăn. Mọi người trên xe nhận ra là
trong lúc vội vàng di chuyển, chính cái va-li đó đã bị gia đình tôi bỏ
lại ở trại Pháo Binh vưà rồi. Chết thật ! Tôi lái xe quay lại ngay
lập tức, nhưng khó khăn vì người di chuyển quá đông. Chạy trở về
trại Pháo binh, vẫn còn 2 cậu lính gác, tôi đậu xe ngay cưả phòng
vưà rời ban nẫy, chạy như bay vào trong. May quá ! ( cái may đầu
tiên ) Chiếc va-li đã được lôi từ trong căn hầm gia đình tôi ṭam
trú lúc trước, nhưng chưa đem lên xe, vẫn còn nằm trơ một mình sau
cánh cưả lối lên phòng tôi nằm. May mà còn lính gác, nếu không thì
dân chúng quanh đó và bọn cướp phá cơ quan, công sở đã tràn vào vơ
vét tất cả những gì còn ḷại, và cái va-li “quan trọng nhất cuả
gia đình tôi “ cũng mất tiêu rồi. Nếu nó bị mất thì không biết
sau này gia đình tôi cầm cự ra sao với cuộc sống đổi đời với trăm
ngàn khổ cực. Trời Đất đã cứu gia đình tôi.. Đưá con gái lớn
lần này tay lúc nào cũng để lên cái va-li vưà tìm lại được.Tôi lái
xe ra cổng, anh em binh sĩ vẫn còn canh gác. Tôi nói : “ Anh em về đi, lo
chuyện gia đình, doanh trại không còn ai nữa ! “
Trời đất ! Đường xá ban đêm mà lúc này đông
nghẹt những người là người, di chuyển bằng đủ mọi cách. Tất cả đều hướng về
phía Cảng Tiên Sa và bãi biển Mỹ Khê. Tôi lái xe, khẩu Colt-12 đeo trước
ngực, ̣ kiẻu Sĩ Quan Đức, đã lên đạn, khoá chốt an toàn, khẩu M-16 đã
lên đạn sẵn, cũng khóa chốt, để ngay bên cạnh. Đứa con trai lớn nhất 16 tuổi,
có mặt trong xe cũng đã được tôi chỉ dẫn để sử dụng khẩu tiểu liên hạng nhẹ
Carbin M-2 để đề phòng trường hợp bị bọn bất lương, tấn công, cướp bóc trong
khi hỗn lọan. Trông cảnh người xe xuôi ngược thật là kinh hoàng, trong khi đó
quân cộng sản vẫn pháo kích vào thành phố Đà Nẵng nổ ùynh ! ùynh ! … rải rác
đó đây.
Cái xe Jeep của tôi đang chạy bỗng dưng chết
máy, nằm ỳ ngay cạnh đường. Thế là làm sao ! Còn đang lúng túng thì hai binh sĩ
cầm M-16 từ cống trại lính bên kia đường tiến đến xe tôi dòm ngó, xem có chuyện
chi mà lại dừng xe ngang xương trong dòng người đang chẩy xuôi ra hướng bãi
biển. Một binh sĩ chào tôi : Thưa Thiếu Tá ! Sao Thiếu Tá lại ở đây vào lúc
này ? – Xe tôi chết máy rồi ! Cậu binh sĩ kia cũng chạy lại rồi
la to : Đại Úy Sinh ! Ra mau ! Thiếu Tá Phó Ủy Viên Chính Phủ Tòa
Án Mặt Trận đây nè ! Đại Úy Từ Khánh Sinh, Đại Đội Trưởng nhẩy dù, bị
thương tại mặt trận, sau được đưa về đây làm Quản Đốc Quân Lao Đà Nẵng, dưới
quyền cuả tôi. Đại Úy Sinh, quân phục tác chiến chỉnh tề, mũ sắt 2 lớp, giơ tay
chào tôi nghiêm chỉnh như thường lệ. Chúng tôi bắt tay nhau trong khi tôi nói :
“ Hay nhỉ ! Sao cái xe của tôi lại chết máy ngay ở chỗ này ? Nếu nó chết
máy ở chỗ khác thì làm sao đây ? “ Tôi nghĩ thầm trong bụng : Đây
là điều may mắn thứ hai cho chúng tôi trong cơn hỗn lọạn kinh hoàng. Anh
Sinh kêu mấy binh sĩ ra đẩy cái xe của tôi vào trong sân trại.rồi ra lệnh cho
một Thượng Sĩ : “ Lấy cái xe dự trữ cuả mình, lo săng nhớt đầy
đủ rồi giúp gia đình Thiếu Tá chuyển đồ đạc sang, chớ lúc này mà xe
cộ lộn xộn là nguy hiểm lắm. “ Tôi cảm ơn Đại Úy Sinh, bắt tay
viên Thượng Sĩ già rồi vào văn phòng, có vài Sĩ Quan trong đó. Sau vài phút
hỏi han tình hình, tôi hỏi Đại Úy Sinh ”Anh em bị giam giữ còn bao nhiêu
người ? “ – Thưa Thiếu Tá: gần 7 trăm ! – Việc ăn uống của họ tới
ngày hôm nay ra sao ? – Hôm nay thì vẫn còn, nhưng ngày mai thì chưa biết, gạo
mình còn, nhưng liệu nhà thầu cung cấp thức ăn có còn liên lạc nữa không. Suy
nghĩ thật nhanh vài giây rồi tôi quyết định : “ Quân cộng sản đang tiến vào
Đà Nẵng mà không đánh nhau chi cả. Nhân danh Sĩ Quan cấp chức cao nhất của 2
Tòa : Mặt Trận Vùng I và Tòa Thường Trực Đà Nẵng, tôi ra lệnh thả hết tất cả
quân phạm không phân biệt Đại hay Tiểu Hình… En temps de guerre ! En cas de force
majeure ! ( trong trường hợp chiến tranh ! Trong trường hợp bất khả kháng ) chúng ta có quyền làm bất cứ cách nào
để bảo vệ sinh mạng của ngần đó con người, đã từng là quân nhân như chúng ta.
Họ cũng có thân nhân gia đình đang đợi chờ họ. Anh Sinh cho thư ký đánh máy
biên bản theo lời tôi đọc “ Lệnh thả hết quân phạm “… Tôi sẽ ký tên
với tính cách người ra lệnh, và tất cả Sĩ Quan có mặt cùng ký tên với tính cách
nhân chứng, hiểu biết quyết định này. Sau này vào Sài Gòn, chúng ta có
giấy tờ trình Nha Quân Pháp và Bộ Quốc Phòng là những cơ quan mà hai
Toà Án chúng tôi trực thuộc. Sáng sớm mai, chúng ta sẽ thả hết …
*
Sĩ Quan, Hạ Sĩ Quan và Binh Sĩ của
Quân Lao hầu như vẫn còn có mặt đông đủ.tới giờ phút này. Đại Úy Sinh vốn gốc
Sĩ Quan nhẩy dù cho nên làm việc rất đàng hoàng, nghiêm chỉnh. Bộ phận cấp
dưỡng, dọn cơm tối lên cho mấy anh em Sĩ Quan chúng tôi, vừa ăn, vừa bàn bạc
công việc phải làm sáng mai. Một Hạ Sĩ Quan đi xe gắn máy từ Cảng Tiên Sa trở
về, báo cáo : Cảng Tiên Sa rất đông người, tầu bè di chuyển không đủ, rất khó
khăn, địch thỉnh thỏang lại nã vài trái hỏa tiễn gây chết chóc và thương tích
cho bà con… Đại Úy Sinh bảo anh em lo cơm tối cho gia đình tôi và chỗ nghỉ ngơi
qua đêm. Tình “ Huynh đệ chi binh “ những lúc như thế này mới thấy nó
cao quý làm sao ! Tất cả đều coi nhau như ruột thịt một nhà. Thật là phúc
đức cho gia đình tôi: trong suốt những ngày rối loạn, di tản, chúng
tôi may mắn vẫn có chỗ ăn, chỗ ngủ đàng hoàng, không thì khổ cho đám
con trẻ biết mấy, nhất là đưá con gái út mới được ̉6 tháng, nhà tôi
còn phải bồng ẵm trên tay và lo những bình sưã và biết bao nhiêu thứ
cho một đưá bé như thế.
Hôm sau, trời còn sớm lắm, nhưng tất
cả chúng tôi đã thức dậy. Tất cả Sĩ Quan chúng tôi cùng binh sĩ trong trại kéo
nhau xuống phía khu vực nhà giam. Tôi ra lệnh : tất cả Hạ sĩ quan và binh sĩ
súng M-16 lên đạn, khóa chốt an toàn, đứng thành 2 hàng. Các Sĩ Quan đứng sau
lưng, tôi cho mở cửa nhà giam, rồi dùng loa phóng thanh cầm tay nói lớn : Nhân
danh Sĩ Quan có cấp chức cao nhất của Tòa án quân sự Mặt Trận Vùng I và Tòa
án quân sự Thường Trực Đà Nẵng hiện có mặt tại đây, tôi ra lệnh thả tất cả
anh em ngay lúc này để trở về lo cho thân nhân gia đình trong tình hình khẩn
cấp hiện nay… Nhiều anh em quân phạm còn nhìn nhau có vẻ ngơ ngác vì họ không
biết rõ tình hình bên ngòai. Tôi nói tiếp : Anh em trật tự ra ngòai theo hướng
dẫn của 1 Sĩ Quan, xếp hàng 10 người một, cứ đủ 6 hàng thì ngưng lại, ngồi
xuống Khi có lệnh hô của 1 Sĩ Quan thì 2 hàng đứng dậy, theo tiếng hô thứ hai
là cả 20 người chạy ra khỏi cổng trại, về nhà. Bất cứ ai gây lộn xộn, làm mất
trật tự, hay đang chạy mà quay đầu lại hoặc dừng lại bất cứ vì lý do gì,
sẽ bị bắn gục ngay tại chỗ ! Nghe rõ chưa ? Tất cả anh em đều reo mừng và thi
hành lệnh một cách nghiêm chỉnh…
Tầu Hoa Kỳ chở người di tản ra khơi
Công việc “ thả tù “ đã xong,
tôi thở phào nhẹ nhõm, họ cũng là người, từng là quân nhân dù có phạm tội, họ
cũng có thân nhân gia đình đang trông đợi trong hòan cảnh khó khăn, nguy hiểm
này, chỉ sợ có sự rối lọan xẩy ra khi anh em nóng lòng, sốt ruột rồi làm càn,
ai cũng muốn thóat ra khỏi nhà tù càng sớm càng tốt. May mắn là việc đó đã
không xẩy ra. Ăn sáng qua
loa xong, tôi cho lệnh tập họp tất cả Sĩ Quan, Hạ Sĩ Quan, Binh Sĩ
cuả Quiân Lao. Quân số gần như đông đủ hoàn toàn. Với giọng nói trộn
lẫn sự sót sa trong lòng, dù rằng cuộc đời cuả tôi đã quen với sót
sa, đau khổ, chia lià từ khi 15 tuổi, phải bỏ trường trung học ở Hải Phòng để lăn mình vào
cuộc kháng chiến chống Pháp, địch bắt hai lần, rồi 23 năm lính chống
cộng sản, từ Binh Nhì, không theo học trường Sĩ Quan nào cả mà lên Thiếu
Tá, với chức vụ Phó Ủy Viên Chính Phủ toà án quân sự mặt trận Quân khu
I ( lãnh thổ trách nhiệm : các tỉnh Quảng Trị, Thưà Thiên, Quảng Nam, Quảng
Ngãi, Quảng Tín và 2 thành phố Huế, Đà Nẵng ), tôi nói “ Vận nước bắt
chúng ta phải bỏ cuộc một cách đau lòng. Chúng ta đã làm hết bổn
phận cuả những quân nhân. Bây giờ, không còn cách nào khác hơm nưã,
tôi khuyên anh em nên trở về ngay,lo cho gia đình trong cơn hỗn loạn.
Súng đạn cá nhân, anh em tùy nghi tìm cách thủ tiêu, ai không làm được
thì để vào trong kho súng chắc chắn kia, Sĩ Quan tiếp liệu khoá kỹ lại, không
để lọt vào tay những kẻ xấu, dùng nó làm hại người dân vô tộ trong
lúc hỗn loạn này..Còn các Sĩ Quan, anh em mình tạm chia tay ở đây và
mong có ngày gặp lại. Xin chúc tất cả anh em bình an ! “ Tôi bắt
tay thật chặt từng Sĩ Quan, Hạ Sĩ Quan, Binh Sĩ…Vài binh sĩ bịn rịn
không nỡ rời chúng tôi trong khung cảnh đau đớn như thế này. Họ vẫn
còn đứng nghiêm, giơ tay chào theo quân cách rồi mới tan hàng, theo nhau
từng nhóm một. Mấy đưá con đã lớn cuả tôi đứng đằng xa, cạnh chiếc xe
Jeep, trông thấy cảnh đó̀ cũng hiểu được nỗi đau lòng cuả lớp người
cha, anh , những quân nhân chúng tôi, cho nên chúng nó cũng nước mắt sụt
sùi. Khi ṃoi người đã tan hàng, ai lo việc nấy, Đại Úy Sinh, chỉ có
một mình ở trại, lên xe cùng gia đình tôi. Anh lái ra phiá bãi biển
Mỹ Khê. Có mấy chiếc tầu Haỉ Quân từ trong Nam kéo ra thật, nhưng đậu
hơi xa, nước cạn không vào gần được. Trên tầu đông đặc những người là
người và khắp ṃoi chỗ nơi bãi biển, người từ khắp nơi dồn về sao
mà đông thế. Cả lính lẫn dân, kẻ lội nước, kẻ đi đủ loại ghe
thuyền, cố gắng bơi ra ra tới chỗ tâù đậu.. Cầu thang lên tầu không
đủ để đưa số người đông đặc như kiến leo lên. Người ta phải dùng đến
những cái thang dây dùng trong trường hợp khẩn cấp, nhưng người vẫn
chen chúc leo lên, hành lý mang theo rơi rớt xuống biển mỗi lúc một
nhiều, rồi đến lúc có những người vì chen chúc, xô đẩy, đuối sức
cũng rớt xuống biển đều đều. Những tiếng kêu gào thất thanh càng
làm cho cảnh tượng thêm rùng rợn. Nhiều người trên bờ biển khóc thét
lên làm cho những đưá con nhỏ cuả tôi cũng oà lên khóc theo . Tôi bảo
Đại Úy Sinh “ Mình không thể để cho những đưá trẻ thơ như thế này
cũng phải cḥiu cảnh thê thảm đó ! “ Anh Sinh bảo tôi “ Bọn
mình tránh ra phiá này, tôi có thằng đàn em ở trong xóm đằng
kia. Nó có chiếc ghe dìm dưới nước. Nó và bọn mình đi ghe ra phiá
ngoài xa, lên chiếc tầu ở tít ngoài kia mới được. “ Chiếc xe Jeep
cài số nhỏ, ì ạch lăn bánh trên cát, chở đông người chúng tôi tới
phiá cách xa đó một khoảng, gần một xóm nhỏ lơ thơ mấy nóc nhà
tranh, nhà lá. Anh Sinh chạy vut vào trong xóm rồi ra ngay cùng với
một cậu nghiã quân.. Chiếc ghe được lôi ở dưới nước lên, đủ chở ngần
đó con người, tuy có chút nguy hiểm về an toàn. Đành liều vậy, chớ
biết làm sao ! Bà nhà tôi lên tiếng : “ Sống cùng sống, chết cùng chết với
nhau ! “ Cậu nghiã quân nói : Thiếu Tá và Đại Úy thay quần áo dân
sự đi vì em biết ṭụi du kích và đặc công nằm vùng đang ra công khai
hoạt động để kiểm soát tình hình,phiá sau quân đội đánh chiếm thành phố
Đà nẵng va vùng chung quanh, ngăn chặn đồng bào di tản, ṭụi nó hung hăng
lắm ! Tôi đã từng có kinh nghiệm khi đi kháng chiến, đứng trong hàng ngũ
cuả cộng sản gần 7 năm, công tác trong các văn phòng cơ quan lãnh đạo vì có
chút chữ nghiã và có người anh ruột đỡ đầu, che chở, cho nên tôi biết rõ Sách –
Lược ( Policy & Strategy ) cuả cộng sản là đánh chiếm một
vùng hay một xứ sở, quốc gia nào thì bắt buộc : quân tác chiến làm xong nhiệm
vụ, lập tức lực lượng bình định ( Pacificatory forces ) phải kiểm soát
an ninh, trật tự, đè bẹp, diệt tan mọi sức kháng cự hay nổi lên làm loạn sau
này… Chúng tôi chuyển đồ đạc trên xe xuống bãi cát rồi tôi đưa chùm chìa khóa
xe cho một người đàn ông ngòai 50 tuổi dáng hiền lành, đứng cạnh đó, không rõ
ông ta thuộc lọai người gì. Tôi bảo : Nếu chúng tôi xuống ghe đi được thì Bác
lấy chiếc xe này, đem về biến cải đi mà sài ! Chúng tôi chuẩn bị bước xuống
chiếc ghe của cậu nghĩa quân, đã được tát sạch nước, nhưng lúng túng vì đông
người, có đám con nít, với đồ đạc… Từ phiá làng xóm gần đó, bọn du kích và quân
chủ lực miền ( regional forces ) cuả Tỉnh Đội Quảng Nam – Đà Nẵng đã
chia nhau từng toán nhỏ đi lùng soát, ngăn chặn tại các điạ điểm trọng yếu, mà
bãi biển Mỹ Khê, Sơn Trà, núi Non Nướcvv… là những điểm chúng đã chú ý. Mấy tên
du kích chiã súng tiểu liên AK- 47 cuả Liên Sô và cả M-16 cuả quân Việt Nam
Cộng Hoà bỏ lại, quát om xòm : “ Không có đi đâu hết cả ! Quay về ngay, không
thì…bắn hết ! “ Chúng nổ vài loạt súng vào chiếc thuyền nhỏ và bắt chúng tôi
quay lại. Thật là buồn lẫn tức giận vì Đại Uý Sinh từng là Đại Đội Trưởng Nhẩy
Dù, còn tôi thì đã từng lăn lộn trong cuộc kháng chiến chống Pháp, Tây bắt 2
lần, rồi 23 năm trong Quân Đội Cộng Hoà từ Lính hạng bét leo lên cấp Tá, từng
coi bọn du kích này như bọn … chó chết, nhưng lúc này chúng nó là kẻ thắng trận
và đang cầm tiểu liên xung kích trong tay. Tôi nói nhỏ với Sinh : thôi quay lại
! Tôi nhìn lũ trẻ mặt mũi lo sợ, kinh hoàng mà lòng đau sót không cách nào nói
hết được…. Khi trở lại chiếc xe thì Bác “ nhà quê “ đang ngồi ở ghế tài xề và
cho xe nổ máy. Loay loay mà chẳng biết làm sao cho chiếc xe nổ máy. Tôi nói với
Bác ta : “ Thôi, cảm ơn Bác, chúng tôi không đi được, cần xe chở nhà tôi và các
cháu về thành phố kẻo trời chiều đã muộn, ở giưã bãi biển mênh mông thế này,
đằng kia người đen như kiến vẫn đang lên tầu và vẫn… đang rơi rụng xuống biển
như sung, như lá bay thế kia, coi bộ không được rồi, nhất là các cháu nhỏ như
thế này. Bác ta vui vẻ đưa lại chùm chià khoá cho tôi và bước xuống nhường chỗ
cho Đại Uý Sinh và tôi chuyển đồ đạc trở lại trong xe. Đây lại thêm một điều
may mắn cho chúng tôi. Xong việc, tôi bảo anh Sinh lên lái xe, tôi ngồi bên
cạnh còn nhà tôi và các cháu ngồi hết ở phiá sau. Đại Uý Sinh ngồi lên cầm tay
lái, tôi quay lại nói với người đàn ông hiền lành, gần như không thấy nói năng
gì cả : Cảm ơn Bác nghe ! Cầu chúc Bác bình an ! Trong khi Đại Uý Sinh cài số
nhỏ, lái xe ì ạch lăn trên bãi cát, tìm lối lên bờ, tôi nói với anh Sinh : May
mà tay này hiền lành, thật thà, mở xe mấy lần máy không nổ, nếu nổ máy, liệu
anh ta có biết lái nó đi đâu không, và chúng tôi cả bọn đang đứng ở giưã bãi
biển mênh mông, với nhiều đe doạ, nguy hiểm, không biết sẽ ra thế nào khi trời
đã dần dần ngả bóng về chiều, trong khi anh Sinh chỉ mở máy một cái là xe nổ
máy tức khắc, xe tốt, để dự trữ cuả đơn vị anh Sinh kia mà, chớ gặp anh chàng
kia là thứ dữ thì thật là khổ sở vất vả cho gia đình tôi với đám con phần nhiều
còn nhỏ, đồ đạc lỉnh kỉnh… Xe đã tìm được lối lên đường, quay trở lại lối cũ
phải qua Quân Lao Đà Nẵng. Trời đất ! Doanh Trại Quân Lao Đà Nẵng cuả Đại Uý
Sinh lúc này đông nghẹt bà con, dân chúng ở đâu kéo đến tạm trú, chắc bà con
cũng định nhắm hướng bãi biển Mỹ Khê, Tiên Sa, nhưng thấy trời đã sắp tối nên
kéo nhau vào đây. Anh Sinh lái xe vào trong, đậu trước hai căn phòng cưả chắc
chắn, khoá bằng những chiếc khoá đặc biệt cho nên không có ai vào đây. Mấy anh
em binh sĩ cuả anh Sinh, nhà ở liền đó, biết được chúng tôi đã quay trở lại
Quân Lao, liền chạy đến, xem có thể giúp đỡ được gì chăng. Đến lúc này mà anh
em vẫn còn nghĩ đến chúng tôi, thật là tình “ Huynh Đệ Chi Binh “đúng là bất
diệt… Lúc này theo tin tức thì quân cộng sản đã vào kiểm soát thành phố Đà
Nẵng. Chúng tôi cũng như bao nhiêu Sĩ Quan, quân nhân từ Quảng Trị dồn về vùng
đất này hầu hết đã bị dồn vào chỗ chết, nhưng biết làm sao, đành theo vận
nước.. Qua một đêm khó khăn, khắc khoải ở Quân Lao Đà Nẵng, đơn vị cũ cuả Đại
Uý Sinh, anh Sinh lo cho chúng tôi là một chuyện, lo cho gia đình, nhà tôi và
lũ con còn nhỏ, cũng như cho chính anh với tương lai tối tăm trước mặt, thật là
kinh khủng. Trời sáng lúc nào không hay. Tôi bảo Đại Úy Sinh chạy vào ngôi chùa
của Quân Lao, ( trong khu vực Quân lao có một ngôi Nhà Thờ và một ngôi Chùa nhỏ
dành cho quân phạm sinh hoạt tâm linh
theo giờ giấc quy định ) kiếm một lá cờ Phật Giáo vì lúc này Thầy Thích Trí
Quang “ Chuyên viên tôn giáo vận “ cuả Cộng Sản Việt Nam từ 1946, từ hồi tôi
còn đang trong hàng ngũ kháng chiến với ông, là nhân vật quyền hành lớn lao,
người dân miền Nam ai cũng phải biết lúc này vì ông lãnh đạo “ thành phần thứ
ba “ ngoài hai lực lượng khác cao hơn : cộng sản Bắc Việt và Mặt Trận Giải
Phóng Miền Nam, đứng đầu là Chủ Tịch Nguyễn Hữu Thọ, rồi đến Thủ Tướng Huỳnh
Tấn Phát, nhưng thực ra tất cả đều đặt dưới sự lãnh đạo cuả Bộ Chính Trị Trung
Ương cộng sản Hà Nội. Nhân vật Thích Trí Quang kêu gọi : Các Bác Sĩ trở về bệnh
viện cuả mình làm việc vì số thương vong quân đội, dân chúng quá nhiều, kêu gọi
quân nhân cuả nam Việt Nam đem súng đạn đến nạp tại sân chuà trong thành phố,
thị trấn, và ra trình diện Uỷ Ban Quân Quản khi có lệnh… Bà con nói : Sân Chuà
Tỉnh Hội Đà Nẵng ở đường Ông Ích Khiêm là một cái núi chất đầy súng đạn, nhiều
nhất là súng M-16 trang bị cho các lực lượng võ trang chính quy cuả Nam Việt
Nam, còn vứt rải rác khắp hang cùng, ngõ hẻm thì không kễ. Tất cả chúng tôi lại
chất đồ đạc lên xe trở vào thành phố Đà Nẵng, là vùng đất chết lúc này, nhưng
biết làm khác được ! Xe ra khỏi cổng trại với chiếc lá cờ phật Giáo to tổ chảng
bay phất phới. Xe chạy sắp tới ngã ba rẽ vào thành phố Đà Nẵng và đi Huế thì
mấy chú bộ đội chủ lực cuả Tỉnh Đội Quảng Nam ( tôi đoán thế ) mũ tai bèo, súng
AK-47 từ bên cạnh đường nhẩy ra chặn xe lại và yêu cầu Anh Sinh và tôi buớc
xuống khỏi xe. Thấy mấy tên bộ đội non choẹt, nếu trước đó ít lâu thì cứ một
chiến binh lính Dù cuả anh Sinh là dư sức “ sơi tái “ một lúc cả 3 tên bộ đội ‘
bé choắt “ này trong 30 giây đồng hồ, tôi chơi nước liếu hét to : “ các anh
trông lá cờ trước mũi xe kia ! Lệnh cuả Ban Quân Quản Đà Nẵng và Thầy Thích Trí
Quang sai chúng tôi liên lạc khẩn cấp với Chuà Tỉnh Hội Đà Nẵng xin xe cộ ra
bãi biển Tiên Sa chở bà con, đồng bào bị thương nằm la liệt ngoài đó, chậm
không đưa về bệnh viện là chết hết ! “ Mấy chú bộ đội ngơ ngáo nhìn nhau rồi
khoát tay : “ Thôi đi mau lên ! “. Chạy vào phiá thành phố rồi, tôi mới bảo Đại
Uý Sinh : Moa không hét toáng lên như vậy là chúng nó bắt hai anh em mình xuống
ngồi tập trung ở bãi cỏ rồi, lúc đó nhà tôi và lũ trẻ này sẽ ra sao ! Xe chạy
vào trung tâm thành phố thì bọn tôi thấy cờ đỏ sao vàng và cờ Mặt Trận Giải
Phóng miền Nam đã đầy ngập thành phố, khắp chốn hang cùng ngõ hẻm. Ma thật !
Một nhóm các em học sinh, trong đó có cả học sinh cuả tôi mấy hôm trước, đã bị
luà ra đầy đường phố, mỗi nhóm có kèm hai, ba tay súng đặc công chỉ huy, làm
công tác tuyên truyền, kêu gọi bà con trở về…thành phố đã được giải phóng ! Hai
em học sinh chạy lại bên tôi nói : Thưa Thầy ! Thầy đưa Cô và các em về nhà, và
có cần đi đâu trong thành phố nưã thì Thầy cứ việc đi thoải mái. Xong việc, xin
Thầy giao xe lại cho chúng em vì lúc này Thầy cũng biết rồi, thành phố cần quản
lý và sử dụng tất cả mọi thứ xe cộ, nhất là cuả quân đội cũ. Tôi bảo một em
biết lái xe, nhẩy lên ngồi phiá sau, chật chội, anh Sinh lái đến một gia đình
quen biết ở gần đó rồi giao tay lái lại cho tôi. Sau cái bắt tay từ giã sót sa,
nhưng đầy tình “ chiến hữu “, chúng
E tăng
cộng sản vào Đà Nẵng tôi vẫy tay
chào nhau khi tôi lái xe thẳng đến Toà Án Quân Sự Mặt
Trận Quân Khu I. Tôi rút chià khoá xe,
nắm trong tay, rồi nhẩy xuống, chạy ào vào văn phòng cũ cuả tôi. Trời đất ! Một
cảnh hoang tàn, hỗn độn diễn ra ngay trước mắt tôi : Bao nhiêu hồ sơ, giấy tờ
cuả văn phòng, cộng thêm cái đống sách 501 cuốn cuả tôi sưu tầm, góp nhặt cả 2
chục năm nay nằm lung tung, bưà bãi, ngổn ngang như một đống rác. Đã xót sa cho
vận nước, tôi càng thêm xót sa cho cái cảnh này. Chán quá, tôi quay ra xe quên
cả lượm lại mấy cuốn Tự Điển Việt , Pháp, Mỹ, Anh dầy cộm…là những thứ cộng sản có thấy tôi giữ, tôi
cũng chẳng ngại ngần chì...
Nhẩy lên xe, tôi đưa cả gia đình về nhà cậu tài xế cách đó không xa. Tôi vưà đậu xe trước cưả nhà cậu tài xế và bước
xuống thì cả hai vợ chồng Hạ Sĩ Túc từ trong nhà chạy nhào ra ôm lấy tôi, khóc
oà lên mà chẳng nói chi cả. Một lúc sau, vợ chồng hắn mới buông tôi ra mà hỏi : “ Làm sao bây giờ đây hả
Thiếu Tá ? “ Tôi vỗ vai hai vợ chồng
cậu tài xế trung thành, đầy tình nghiã mà nói : “ Rồi sẽ tính ! “, chúc anh chị
và các cháu bình an, may mắn, tôi phải đi ngay, cho nhà tôi và các cháu nghỉ
ngơi kẻo mễt mỏi quá rồi. Tôi lái xe đến nhà người cháu họ ở ngay mặt đường
Phan Chu Trinh, Đà Nẵng ở tạm cho được an toàn trong lúc thành phố đang còn hỗn
độn như thế này. Tôi chạy sang nhà ông anh họ ở gần đó, hỏi chià khoá vì tôi
đoán thế nào đưá cháu họ cũng giao chià khoá nhà cho Chú nó là anh họ cuả tôi.
trước khi kéo nhau chạy vào Sài Gòn từ sớm vì Mẹ và anh chị em cuả nó đều ở sài
Gòn. Gặp anh chị tôi, mọi người nhìn nhau sao mà buồn thảm trong cái cảnh này,
không nói ra nhưng ai cũng hiểu : Tôi là Sĩ Quan cấp chức khá cao, đi tù mút
muà là cái chắc, còn gia đình anh chị tôi có tiếng là giầu có, buôn bán thành
công cả thành phố này ai mà không biết, coi như “ Tư Sản “ hạng nặng rồi . Mở
được khoá cưả vào nhà, đưa gia đình, đem đồ đạc vào trong xong, tôi trở ra trao
chià khoá xe cho em học sinh đã lớn, hình như đã học lớp 12, chừng 18 tuổi,
rành chuyện lái xe và nói : đây chià khoá xe, Thầy giao lại cho em đem về cho
cơ quan có trách nhiệm ! Em nhìn tôi rồi hơi cúi đầu : chào Thầy, em đi ! Chúc
Thầy Cô và các em mọi điều may mắn… Tôi quay vào trong nhà, ngồi xuống cái
Sô-pha nghỉ ngơi cho bớt căng thẳng đầu óc và cho lại sức, sẵn sàng chờ đón một
tương lai đen tối mà tôi đã biết trước, trong khi ngoài đường phố, xe bắc loa
thông tin, xe chở công an, bộ đội đi lại phô trương lực lượng chiến thắng, ngả
ba, ngã tư đường phố chỗ nào cũng có vài chú bộ đội, ngơ ngáo, mũ tai bèo xách
AK-47 đi lại, còn bọn cộng sản nặm vùng, đặc công, cùng bọn “ cách mạng giải
phóng theo đuôi mới được 2 ngày “ buộc mảnh vải đỏ ở cánh tay chạy loăng quăng
khắp chốn, cứ như ngày hội, trong khi các cưả nhà hai bên đường phố, bà con
đóng kín mít, thỉnh thoảng có người hé mở nhìn ra ngoài coi xem “ cách mạng “
đang “ giải phóng “ làm ăn như thế nào…tương lai rồi đi về đâu. Có điều chắc
chắn là sẽ tối tăm, mù mịt cũng như nhiều vụ bắt bớ, tịch thu tài sản, cướp bóc
vơ vét trắng trợn và nhiều hình thức chết chóc sẽ xẩy ra…
Phan Đức Minh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét